Azerbaycan'da Düğün Adetleri

Ben küçükken köyümüzdeki kızlardan biri Amerika'da okumaya gitmiş, birkaç sene sonra Amerikan vatandaşıyla evlenip, köye anne babasını ziyarete gelmişti. Bu olay köyde sansasyon olmuş, düğünlerde, cenazelerde, otobüs duraklarında, okul koridorlarında, pazarda - iki insanın konuşabileceği her yerde aylarca aynı heyecanla konuşulmuştu. 

Günümüzde bu durumun neredeyse aksini yaşamaktayız. Hatta evlenenlere 'eşin Azerbaycanlı mı?' diye soranlar bile çıkıyor.

Son 10 yılın istatistikleri yabancı uyruklu vatandaşlarla evlenen Azerbaycanlıların sayında çok fazla artış olduğunu göstermektedir. Azerbaycanlı bayanlarla evlenen yabancı uyruklu vatandaşlar arasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları
listenin başında yer almaktadır. Şöyle ki 2015 yılı istatistiklerine göre 1653 Azerbaycanlı bayan, 85 Azerbaycanlı bay T.C. vatandaşıyla evlenmiştir. 

Madem bunca Türk erkeği Azerbaycan kadınlarıyla evlenmeyi tercih ediyor, ben de bu beylerle birkaç ipucu ve Azerbaycan düğün adetleri hakkında bilgi paylaşayım, dedim. 

Tanışma, Nişan...

- Evlenmeye karar verdiğiniz bayanın ailesiyle tanışmak istediğinizde, ilk Annesiyle tanıştırılacaksınız :) Anne eve gidip babayı ikna edecek, sizi övecek ve nişan için temel atmış olacak. 

- Birçok Azerbaycan ailesi müstakbel damadın ailesiyle de tanışmak isteyecektir. Yani maddi durumunuz iyi ise ve anne babanız hayattaysa, mutlaka tanışmak için can atacaklardır. Siz en iyisi Anne babanızı veya aile büyüklerinizden birini direk kız istemeye getirin. Böylece bir taşla iki kuş vurmuş olursunuz ;)

- Kızı istemeye Türk adetleriyle de gidebilirsiniz - çikolata, çiçek falan, ya da Azerbaycan usulü - şekerbura, pahlava, çikolata sepeti de yaptırıp götüre bilirsiniz. 

Küçük not: Azerbaycan adetlerinde kız istemeye gidince yüzük de götürürler. Eğer yüzüklerinizi aldıysanız, onları da götürün, derim. 

- Azerbaycan ananelerine göre Kız isteme olayından sonra nişan yapılmaktadır. Ancak günümüzde bu durum hem maddi, hem de zahmetli olduğundan yabancılarla evliliklerde kolaylaştırılmıştır. Yani kız isteme olayından sonra düğün hazırlıkları yapılmaktadır. Eğer çok zenginseniz, ve ben nişan da düğün de yaparım diyorsanız, o zaman meydan sizin! :) 

Türk Vatandaşlarıyla nikah için gerekli belgeler

Türkiye'de evlenecek olanlar : 

- Bekarlık belgesi. Azerbaycan Adliye Bakanlığından alınacaktır (Az.-Subaylıq üçün sened). Belgenin geçerlilik süresi altı aydır. 

Belge noter tasdikli Türkçeye çevrilmelidir. Ayrıca tüm çevrilecek belgelerinizdeki isim ve soyisminizi mutlaka kontrol etmenizi ÖNEMLE tavsiye ediyorum.

Türkiye'den Azerbaycan'a bunun için iki kez gidip gelenler ve DHL ile evrak gönderimi yapan arkadaşlardan biliyorum. Kısacası, bir yanlış harf size çok pahalıya patlar. 

- Pasaport veya kimlik. Türkiye'de noter tasdikli Türkçe tercümesinin yapılması şart. Ayrıca pasaportun süresi geçmemiş ve verilecek nikah gününü de kapsaması gerekmektedir. 

- Fotoğraf. Son 6 ay içinde çekilmiş vesikalık fotoğraflar. Sayısı evlendirme dairesi tarafından size bildirilecektir. 

- Sağlık raporu. Herhangi bir sağlık ocağı veya hastaneden alacağınız evlilik için sağlık raporu. 

- Doğum belgesi. Azerbaycan'da 'meterka' dedikleri belgedir.  Ancak Türkiye artık Sovyetler birliği zamanından kalma doğum belgelerini kabul etmemektedir.  Yeni doğum belgesini Asan Xidmet'den temin etmek çok daha kolaydır. 

-Evlenme Beyannamesi. Bulunduğunuz İlin Evlendirme dairesine başvurduğunuzda kendileri tarafından size verilecektir. 

Tüm belgeleriniz hazır oldukta, Türkiye'de evleneceğiniz Evlendirme Dairesine gidip randevu almanız yeterli olacaktır. 

Azerbaycan'da Evlenecek olan yabancı uyruklular için gerekli belgeler: 

Azerbaycan'da evlenecek olanların başvurması gereken en kolay adres Asan Xidmet merkezleridir. Burada size gerekli evrak listesinin düzenlemesinde yardımcı olunacak ve evlilik işlemleriniz kolay bir şekilde yapılacaktır. 

Azerbaycan'da düğün adetleri? Düğünde ne takılır?

Tüm evraklarınızı hazırladınız, nikahınızı kıydınız. Şimdi sıra düğün yapmakta. Azerbaycanlılar düğünlere çok önem verirler. Hatta Azerbaycanlılar için nikah kıymak düğün kadar önem arz etmiyor, diyebiliriz. 

Şadlıq Saraı/Düğün salonu

Azerbaycan'da düğüne 'Toy' denilir ve bu 'toy'lar özel 'Şadlıq Saray'ları adı verdikleri mekanlarda yapılmaktadır. Azerbaycan düğünleri yemekli oluyor ve masalarda kuş sütü hariç her çeşit yemek oluyor. 

'Şadlıq Saray' ları, yani düğün salonlarındaki fiyatlar mekanın şıklığı ve orkestrasına göre değişmektedir. 

Ortalama fiyat kişi başı 45-150 AZN (150-500 TL) arasında değişmektedir. Bu fiyata yemek, orkestra ve düğün salonu tarafından bazı senaryolar dahildir. Dekorasyon için çok fazla masraf etmeye bazen gerek kalmıyor, çünkü Azerbaycan'daki düğün salonları çok ihtişamlı görünüşe sahipler. 

Para yazdırmak :) 

Eskiden Azerbaycan'da ev sahibinin güvendiği bir kişi düğünün yapıldığı mekanın girişinde kurulmuş yanında valiz olan masada otururdu. Düğüne davet edilenler salona girdiklerine ilk önce bu kişinin yanına gidip ismini ve düğüne yazdıracağı parayı bu kişiye bildirir ve kişi de elindeki deftere bu bilgileri not ederdi. Bu kişiye 'Pul yazan' ve düğünde takılan paralara da 'pul yazdırmak' denilirdi.

Bu arada 'Pul'-Para demektir. 

Günümüzde düğün salonlarının girişinde yanında zarf olan kutu bulunmaktadır. Misafirler zarfa parayı koyup, üzerine isimlerine yazıp, kutuya atıyorlar. 

Düğüne davet ettiğiniz kişiler genelde düğün salonunun fiyatını öğrenmiş olduklarından maddi durumları ve yakınlık derecelerine göre fiyatın iki veya üç katını ya da sadece kişi başı fiyatına denk para yazdırıyorlar. 

Azerbaycanlıların düğünlerde altın takma gibi adetleri yoktur.  

Bu yüzden düğün yaparken yaptığınız tüm masrafları tamı tamına düğünden elde edeceğinizi ummayın bence. 

Ne yazık ki düğünden gelecek olan paralara umut ederek altın, çeyiz ve düğün salonu için borca girip, düğünün ortasında yazılan paralara bakıp kendi çocuklarının özel gününden keyif alamayan anne babalar bulunmaktadır. Bu yüzden masraflarınızı biraz düşük tutmakta fayda vardır. Tabi bu da sizin maddi durumunuza bağlı. 

Küçük not: Maddi durumunuz ve eşinizin yaşadığı yere göre küçük çaplı restoranlarda da aile yemeği tarzı orkestralı düğün yapabilirsiniz. Tabi eğer kız tarafı onaylarsa:) 

İşte Yabancılarla evlenen Azerbaycanlıların düğün adetleri bu kadarcık.

Azerbaycanlılar kendi aralarında evlendiklerinde, bu planlama ve törenler çok daha uzun olmaktadır: 

Kız istemeye önce anne ve teyze gider, daha sonra 2. kız isteme (Az.Böyük Heri) olur ve yakın derece erkekler de katılır. Kız isteme törenine en az 10-12 sepet yani Xonça götürmek gerekmektedir (çeşitli Azerbaycan tatlıları, çikolata, meyve, kozmetik, giyim,vs.). 

Daha sonra nişan yapılır. Nişan bazen evde, bazen de restoranda düzenlenir. Nişanın yemek masraflarını kız tarafı karşılar. Erkek tarafı ise yine de çeşit çeşit sepetler getirir. 

Nişanlılık süresinde doğum günü, 8 Mart, Kurban bayramı, Ramazan bayramı, Nevruz, Yılbaşı ve hatırlamadığım tüm bayramlarda erkek tarafından yine bir sürü hediye beklenmektedir. Nevruzdaki hediyelere aile bireyleri için hediyeler alınmaktadır. 

Daha sonra düğün hazırlıkları başlar. Kıza altın gerdanlık seti alınır. Gelinlik seçilir. Düğün dekorasyonu yapılır. Genelde erkek tarafı karşılar bu masrafları. Kız evi çeyiz alır ve düğün eğer bir tane olacaksa, o zaman kız tarafının masraflarını karşılar. Bazen Kız ve Erkek düğünleri ayrı ayrı tarihlerde olmaktadır.